اصطلاح «سكته مغزي» وضعيتي را توصيف ميكند كه در آن، جريان خون يك قسمت از مغز در اثر يك لخته خوني يا يك رگ خوني پاره شده، بهطور ناگهاني و جدي مختل ميشود. انتقال سريع بيمار به بيمارستان بسيار حياتي است. اگر سكته مغزي به دليل لخته روي داده باشد، ميتوان با دادن دارو، وسعت صدمه مغزي را محدود و روند بهبود را سريعتر كرد. سكته مغزي بهطور شايعتر در سنين بالا و نيز در افرادي كه دچار فشار خون بالا يا برخي ديگر اختلالات گردش خون هستند، رخ ميدهد. آثار سكته مغزي وابسته به حجم و بخشي از مغز است كه دچار آسيب شده است. در برخي موارد، اين وضعيت ميتواند كشنده باشد؛ با اين حال، اكثر افراد پس از سكته مغزي، بهطور كامل بهبود پيدا ميكنند.
تشخيص
ممكن است موارد زير وجود داشته باشند:
مشكلاتي در تكلم و بلع
اگر از بيمار بخواهيد كه دندانهاي خود را نشان دهد، تنها يك طرف صورت حركت خواهد كرد و يا حركت (دوطرف) يكسان نيست.
از دست دادن قدرت يا حركت در اندامها
سردرد شديد و ناگهاني
وضعيت ذهني منگ و هيجانزده كه ميتواند با مستي اشتباه گرفته شود.
از دست رفتن هوشياري بهطور ناگهاني يا تدريجي
اين مبحث را هم ببينيد:
اقدامات نجاتدهنده حيات
اهداف: باز نگه داشتن راه تنفسي
فراهم كردن شرايط انتقال فوري بيمار به بيمارستان
هشدار: اگر بيمار بيهوش است، راه تنفسي را باز و تنفس را كنترل كنيد؛ آماده باشيد تا در صورت لزوم، احياي تنفسي و ماساژ قفسه سينه را آغاز كنيد (مبحث « اقدامات نجاتدهنده حيات » را ببينيد). اگر بيمار نفس ميكشد، وي را در وضعيت بهبود قرار دهيد. با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد. تا زمان رسيدن نيروهاي امداد پزشكي، علايم حياتي (سطح پاسخدهي، نبض و تنفس) را كنترل و ثبت كنيد.
احتياط:
چيزي براي خوردن يا نوشيدن به بيمار ندهيد چون سكته مغزي ميتواند عمل بلع را با مشكل روبهرو كند.
اگر بيمار هوشيار است، به او كمك كنيد تا دراز بكشد به طوري كه سر و شانههايش مختصري بالاتر از تنه، روي چيزي تكيه كند. سر او را به سمت مبتلا خم كنيد و يك حوله روي شانه او قرار دهيد تا هرگونه ترشحي را جذب كند. با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد.
هر لباسي را كه ممكن است تنفس بيمار را دچار اختلال كند، شل كنيد. همچنان به بيمار اطمينان خاطر بدهيد. علايم حياتي (سطح پاسخدهي، نبض و تنفس) را تا رسيدن نيروهاي امداد پزشكي، كنترل و ثبت كنيد.